Ülseratif kolit (UC) inflamatuar bir bağırsak hastalığıdır (IBD). IBD, gastrointestinal sistemi etkileyen bir grup hastalıktan oluşur. Ülseratif kolit, kalın bağırsaklarınızın (aynı zamanda kolon olarak da adlandırılır), rektumun veya her ikisinin de iltihaplandığı durumlarda ortaya çıkar. Bu iltihaplanma, kolonunuzun iç kısmında ülser adı verilen küçük yaralar oluşturur. Genellikle rektumda başlar ve yukarı doğru yayılır. Tüm kolonunu tutabilir. İltihap, bağırsaklarınızın içeriğini hızla ve sık sık hareket ettirmesine neden olur. Bağırsaklarınızın yüzeyindeki hücreler ölürken ülserler oluşur. Ülserler, mukus ve irin kanamasına ve akmasına neden olabilir.
Ülseratif Kolit’in nedeni bilinmemektedir. Gıda içerisinde alınan çeşitli maddeler, bakteri toksinleri, virüsler hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Ancak sorumlu hiçbir gıda maddesi veya mikroorganizma bulunmuş değildir. Etken ne olursa olsun, bu zararlı faktöre karşı bağırsak mukozasında cevap olarak iltihap hücreleri artar, inflamasyon ve ülserler gelişir.
Ülseratif Kolit hastalığının prevelansı 100 000’de 100 kişi olarak belirlenmiştir. Ülseratif kolit sıklıkla 15-30 yaşlarında görülmektedir. Çevresel etkenlerin, özellikle yeme alışkanlıklarının hastalığın ortaya çıkışında ve relapslarda rol oynadığı düşünülmektedir.
Ülseratif kolitin sık görülen belirtileri şunlardır:
• karın ağrısı
• artmış karın sesleri
• kanlı tabureler
• ishal
• ateş
• rektal ağrı
• kilo kaybı
• yetersiz beslenme
Tüm bu belirtilere ek olarak;
• eklem ağrısı
• eklem şişmesi
• bulantı ve iştahsızlık
• cilt problemleri
• ağız yaraları
• göz iltihabı
Ülseratif kolit geliştirmede rol oynayabilen risk faktörleri şunları içerir:
• Genler
• Diğer bağışıklık bozuklukları
• Çevresel faktörler
Ülseratif kolit bireylerin yaşam kalitesi fazlasıyla etkilemekte hastalığın şiddetine göre ise bakıma ihtiyaç duyabilmektedirler. Yoğun ishal ve vücut ağırlığındaki ani kayıplar beslenme tedavisinin önemliliği bunun yanı sıra besin takviyeleri birincil tedavi yöntemlerindendir. Ülseratif kolit tedavisi için önerilen bazı ilaçların ciddi yan etkileri olabilir. Geleneksel tedaviler iyi tolere edilmediğinde, bazı kişiler UC’yi yönetmek için doğal yollara başvururlar.
Ülseratif kolitin tedavisinde yardımcı olabilecek doğal ilaçlar:
• Boswellia: Bu bitki ağaç kabuğunda bulunur ve araştırmalar vücutta iltihaplanmaya neden olabilecek kimyasal reaksiyonların bir kısmını durdurduğunu gösterir.
• Bromelain: Bu enzimler doğal olarak ananaslarda bulunur, ancak ek olarak da satılır. Ülseratif kolit belirtilerini hafifletebilir ve tetikleyicileri azaltabilirler.
• Probiyotikler: Bağırsaklarınız ve karnınız milyarlarca bakteri barındırıyor. Bakteriler sağlıklı olduğunda, vücudunuz iltihaplanma ve ülseratif kolit semptomlarından daha iyi korunabilir. Probiyotikli yiyecekler yemek veya probiyotik takviyeleri almak, bağırsaklarınızdaki mikrobiyal floranın sağlığını artırmanıza yardımcı olabilir.
• Psyllium seed / kabuğu: Bu lif takviyesi, bağırsak hareketlerini düzenli tutmaya yardımcı olabilir. Bu semptomları hafifletebilir, kabızlığı önleyebilir ve israfı ortadan kaldırmayı kolaylaştırabilir.
• Zerdeçal: Bu altın sarısı baharat, iltihabı azalttığı gösterilmiş bir antioksidan olan kurkumin doludur. Curcumin zerdeçalın içinde bulunan doğal bir fenoldür. In vitro çalışmalarda antioksidan etkinliği gösterilmiştir. Ülseratif kolitli hastalarda endoskopik iyileşmede ve remisyonun idamesinde plaseboya üstünlüğü gösterilmiştir
Birçok doğal ilaç, diğer UC tedavileri ile birlikte kullanılabilir. Hangilerinin sizin için güvenli olabileceğini ve doktorunuza ve beslenme uzmanınıza danışın.
Ülseratif kolit diyeti
Ülseratif kolit rahatsızlığında tıbbi beslenme tedavisinde öncelikli olarak amaç beslenme durumunu düzeltmek, devam ettirmek ve remisyonun sürdürülmesini sağlamaktır. Ülseratif kolit için spesifik bir diyet yoktur. Her insan yemeğe ve içkiye farklı tepki verir. Ancak, birkaç genel kural, alevlenmeyi önlemeye çalışan insanlara yardımcı olabilir.
• Düşük yağlı bir diyet yapın: Düşük yağlı bir diyetin neden faydalı olduğu açık değildir, ancak araştırmalar, daha az yağlı yiyeceklerin tüketilmesinin alevlenmeleri geciktirebileceğini öne sürmektedir. Yağ olarak, zeytinyağı ve omega-3 yağ asitleri gibi daha sağlıklı seçenekler seçin.
• Daha fazla C vitamini alın: Bu vitaminin bağırsaklarınız üzerinde koruyucu bir etkisi olabilir. C vitamini yönünden zengin diyetler yiyen kişilerin uzun süreli UC remisyonları vardır.
• Daha fazla lif tüketin: Bir parlama sırasında, hacimli, yavaş hareket eden lif, bağırsaklarınızda en son istediğiniz şeydir. Remisyon sırasında, lif düzenli kalmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, bağırsak hareketleri sırasında ne kadar kolay boşa çıkabileceğinizi de iyileştirebilir.
• Omega-3: Omega-3 yağ asitleri güçlü antiinflamatuar etki gösterdiği bildirilmiştir. Omega-3’ün dokuları koruduğu bildirilmiştir. Kesin olmamakla birlikte ülseratif kolit hastalarında omega-3 yağ asitlerinin hastalığın patolojisinin azaltılmasında etkili olduğu bildirilmiştir.