Romatoid artrit (RA), vücudunuzda eklem ağrısı ve hasara neden olabilen otoimmün bir hastalıktır. Romatoid artrit (RA) genellikle önce elleri ve ayakları etkiler, ancak herhangi bir eklemde de ortaya çıkabilmektedir. RA’nın neden olduğu eklem hasarı genellikle vücudun her iki tarafında meydana gelir. Bu nedenle, kollarınızdan veya bacaklarınızdan birinde bir eklem etkilenirse, diğer kol veya bacaktaki aynı eklem de muhtemelen etkilenecektir.
Romatoid artrit nedenleri
RA’nın kesin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, RA’nın gelişme veya başlangıcını tetikleme riskini artırmada bazı faktörler rol oynamaktadır.
kadın olmak
ailede RA öyküsü olması
periodontal hastalık ile ilişkili olanlar gibi belirli bakteri türlerine maruz kalma
mononükleoza neden olan Epstein-Barr virüsü gibi viral enfeksiyon öyküsü olan
kemik kırılması veya kırılması, eklemin çıkması ve bağ hasarı gibi travma veya yaralanma
sigara içmek
obeziteye sahip olmak
Romatoid artrit belirtileri
Bu belirti ve bulgular, alevlenme veya alevlenme olarak bilinen dönemlerde ortaya çıkar. Diğer zamanlar remisyon dönemleri olarak bilinir ve bu da semptomların tamamen ortadan kalktığı zamandır.
RA semptomları vücuttaki birkaç organı etkileyebilirken, RA’nın ortak semptomları şunları içerir:
eklem ağrısı
eklem şişmesi
eklem sertliği
eklem fonksiyon kaybı ve deformiteleri
Semptomlar hafifle şiddetli arasında değişebilir.
Romatoid artrit için kan testleri
Sağlık uzmanınızın veya romatoloğunuzun RA olup olmadığını belirlemesine yardımcı olan çeşitli kan testleri vardır. Bu testler şunları içerir:
Romatoid faktör testi. RF kan testi, romatoid faktör adı verilen bir proteini kontrol eder. Yüksek seviyelerde romatoid faktör, özellikle RA olmak üzere otoimmün hastalıklarla ilişkilidir.
Antikitrüline protein antikor testi (anti-CCP). Bu test RA ile ilişkili bir antikor arar. Bu antikoru olan kişiler genellikle hastalığa sahiptir. Bununla birlikte, RA olan herkes bu antikor için pozitif test yapmaz. Anti-CCP Ab, RA için RF testinden daha spesifiktir
Antinükleer antikor testi. Antinükleer antikor paneli, bağışıklık sisteminizi antikor üretip üretmediğini test eder. Vücudunuz RA dahil birçok farklı duruma tepki olarak antikor yapabilir.
Eritrosit sedimantasyon hızı. ESR testi vücudunuzdaki iltihaplanma derecesinin belirlenmesine yardımcı olur. Sonuç, doktorunuza iltihaplanma olup olmadığını söyler. Bununla birlikte, iltihaplanma nedenini göstermez.
C-reaktif protein testi. Vücudunuzun herhangi bir yerinde ciddi bir enfeksiyon veya önemli bir iltihap, karaciğerinizi C-reaktif protein yapmak için tetikleyebilir. Bu enflamatuar markerin yüksek seviyeleri RA ile ilişkilidir.
Tedavi stratejisi şunları içerir:
Remisyon veya düşük hastalık durumunu gösteren spesifik bir test hedefi belirlemek önceliğimizdir. Akut faz reaktanlarının test edilmesi ve tedavi ve yönetim planının ilerlemesini değerlendirmek için aylık izleme yapılmalıdır. İlerleme kaydedilmezse ilaç rejimini derhal değiştirmelidir.
RA tedavisi, ağrıyı yönetmeye ve birçok durumda remisyona neden olabilecek inflamatuar yanıtı kontrol etmeye yardımcı olur. Enflamasyonu azaltmak ayrıca eklem ve organ hasarının önlenmesine yardımcı olabilir.
Tedaviler şunları içerebilir:
İlaçlar,alternatif veya ev ilaçları, beslenme tarzı değişiklikleri,belirli egzersiz türleri birçok insan için aktif bir yaşam sürmelerine ve uzun süreli komplikasyon riskini azaltmalarına yardımcı olur.
Bazı ev ilaçları ve yaşam tarzı ayarlamaları RA ile yaşarken yaşam kalitenizi artırmanıza yardımcı olabilir. Buna egzersiz, dinlenme ve yardımcı cihazlar dahildir.
Düşük etkili egzersizler eklemlerinizdeki hareket aralığını iyileştirmeye ve hareketliliğinizi artırmaya yardımcı olabilir. Egzersiz, aynı zamanda eklemlerinizdeki baskının bir kısmını hafifletmeye yardımcı olabilecek kasları güçlendirebilir. Ayrıca, güç ve esnekliği yeniden kazanmanıza yardımcı olabilecek nazik yoga deneyebilirsiniz.
Alevlenmeler sırasında daha fazla dinlenme gerekebilir. Yeterli uyku almak iltihabı ve ağrıyı ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olacaktır. Isı veya soğuk uygulamakta sizi rahatlatacaktır. Buz paketleri veya soğuk kompresler iltihabı ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Kas spazmlarına karşı da etkili olabilirler.
Romatoid artrit ve beslenme
Yapılan çalışmalar belirtilerinize yardımcı olması için bir anti-enflamatuar diyet önermektedir. Bu diyet türü, omega-3 yağ asidi bakımından zengin yiyecekleri içerir.
Omega-3 yağ asitleri yüksek gıdalara örnek olarak ;
Somon, ton balığı, ringa balığı ve uskumru gibi yağlı balıklar , chia tohumu, keten tohumu, ceviz verilebilir.
Antioksidan ekleyin;
Antioksidanlar vücudunuzdaki zararlı serbest radikalleri yok edebilen bileşiklerdir. Enflamasyonu da azaltabilirler. Klinik Romatoloji’de yayınlanan güvenilir bir kaynak, antioksidanlar açısından zengin bir diyetin RA’dan etkilenen eklemlerde ağrı ve iltihabı azaltabileceği konusunda umut verici sonuçlar verdiğini açıklamıştır.
A, C ve E vitaminleri ve selenyum gibi antioksidanlar da iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir.
Antioksidan bakımından zengin gıdalar olarak şunları sıralayabiliriz ;
Yaban mersini, kızılcık, goji meyveleri ve çilek gibi meyveler, bitter çikolata, ıspanak, fasulye, pekan, enginar
Lif tüketmeye özen gösterin.
Çok fazla lif tüketimi de önemlidir. Bazı araştırmacılara göre, lif, C-reaktif protein seviyelerini azaltabilecek enflamatuar yanıtları azaltmaya yardımcı olabilir. Tam tahıllı yiyecekleri, taze sebzeleri ve meyveleri seçin.
Yemekleri renklendirin
Baharatlar iltihabı arttırıyor gibi görünebilir. Ancak bazıları vücuttaki iltihabı azaltır. Buna örnek olarak da Hint yemeklerinde yaygın olan zerdeçal, anti-enflamatuar özelliklere sahip curcumin adı verilen bir bileşik içerir. Zencefil de benzer bir etkiye sahiptir. Aynı zamanda biberlerde bulunan bir bileşik olan kapsaisin, vücuttaki iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Surgical Neurology International’da yayınlanan bir güvenilir kaynak, kapsaisin de etkili bir ağrı kesicidir demektedir.
Flavonoidlerinizi unutmayın.
Flavonoidler bitkiler tarafından yapılan bileşiklerdir. Flavonoid içeren gıdalar da vücuttaki iltihaplanmaya karşı koymaya yardımcı olabilir. Bu gıdalara örnek olarak ;
tofu ve miso gibi soya ürünleri, çilek, yeşil çay, brokoli, üzüm verilebilir.
Yemediğiniz şey, yediğiniz şey kadar önemlidir. Tetikleyici gıdalardan kaçının. Bunlar işlenmiş karbonhidratları ve doymuş veya trans yağları içermektedir.
Bir anti-enflamatuar diyeti takip etmeye çalışırken tetikleyici gıdalardan kaçınmak ve doğru gıdaları seçmek, RA’nızı yönetmenize yardımcı olabilir.
Mount Sinai Tıp Okulu’ndaki araştırmacılar, hastalıkların önlenmesini diyet yoluyla incelediler. 2009 yılındaki çalışmalarında, yenen kızartılmış ve işlenmiş gıdaların miktarının azaltılmasının “iltihabı azaltabileceğini ve aslında vücudun doğal savunmasını düzeltmeye yardımcı olabileceğini” buldular.
Ne yapabilirsiniz: Kızarmış etler ve hazır dondurulmuş yemekler gibi yediğiniz kızarmış ve işlenmiş gıdaların miktarını azaltın.
Tütün ve alkol kullanımınızı bırakın , eklemlerinizi etkileyebilecek bir dizi sağlık sorununa yol açabilir.
Tuz ve koruyucular
Yemeğinizde ne olduğunu bilin. Birçok yiyecek, daha uzun raf ömrünü desteklemek için aşırı tuz ve diğer koruyucu maddeleri içerir. Aşırı tuz tüketimi eklemlerin iltihaplanmasına neden olabilir. Tuz alımınızı makul bir miktara düşürmek yardımcı olabilir.
Yapabilecekleriniz: Koruyucu ve katkı maddelerinden kaçınmak için etiketleri okuyun. Daha az tuz, hazır yemeklerden kaçınmayı içeren artritinizi yönetmenize yardımcı olabilir. Uygun olmalarına rağmen, hazırlanmış yemekler genellikle sodyumda çok yüksektir.
Genel olarak, uzmanlar olarak artritli insanlara dengeli bir vücut ağırlığı sürdürmenizi ,sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni geliştirmenizi önermekteyiz.