Beyin sisi tıbbi bir terim değildir, ancak kronik hastalığı olan birçok kişinin iyi bildiği bir şeydir. “Kemo beyni” ve “fibro sis” beyin sisi hakkında konuşmak için kullanılan birçok terimden yalnızca ikisidir. Daha teknik terimlerle, beyin sisi zihinsel berraklık eksikliği, zayıf konsantrasyon ve daha fazlası anlamına gelmektedir. Bazen zihinsel yorgunluk olarak nitelendirilir. Kısaca bilişsel fonksiyonlarımızın kısıtlandığı durum olarak tanımlanabilir.
Beyin sisinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler arasında ;
Stres, depresyon, uyku düzensizliği, hormonal değişiklikler, beslenme bozukluklar, kullandığımız ilaçlar, tıbbi durumlar , anemi , depresyon, migren, alzheimer, otoimmün rahatsızlıklar, hipotiroidizm, kan şekerindeki düzensizlikler, bağırsak geçirgenliği yer almaktadır.
Kronik stres kan basıncını arttırabilir , bağışıklık sitemini zayıflatabilir ve depresyonu tetikleyebilir. Bu da ayrıca zihinsel yorgunluğa neden olmaktadır.
Beyin sisinin arkasındaki muhtemel bir diğer suçlu da depresyondur. Kronik ağrısı olan kişilerin depresyonda hissetmeleri sık görülen bir durumdur. Depresyon açıkça düşünme yeteneğini etkileyebilir.
Düşük uyku kalitesi, beyninizin ne kadar iyi çalıştığını da etkileyebilir. Çok az uyumak, zayıf konsantrasyonlara ve bulutlu düşüncelere yol açabilir.
Hormonal değişiklikler beyin sisini de tetikleyebilmektedir. Progesteron ve östrojen hormonlarının düzeyleri hamilelik sırasında artar. Bu değişiklik hafızayı etkileyebilir ve kısa süreli bilişsel bozulmaya neden olabilir. Benzer şekilde, menopoz sırasında östrojen seviyesindeki bir düşüş unutkanlığa, zayıf konsantrasyona ve bulutlu düşünceye neden olabilir.
Beslenme bozuklukları hayatımızın her alanını etkileyen en büyük nedendir.B12 vitamini sağlıklı besin fonksiyonlarını destekler ve B12 vitamini eksikliği beyin sisine neden olabilir.
Yiyecek alerjiniz veya hassasiyetiniz varsa, bazı yiyecekleri yedikten sonra beyin sisi gelişebilir. Olası suçlular şunları içerir: MSG, aspartam, yer fıstığı, mandıra, tetikleyici yiyecekleri diyetinizden çıkarmak semptomları iyileştirebilir.
Enflamasyon, yorgunluk veya kan şekeri seviyesindeki değişiklikler ile ilişkili tıbbi durumlar da zihinsel yorgunluğa neden olabilir. Örneğin, beyin sisi, altı aydan daha uzun süre kalıcı yorgunluğu içeren kronik yorgunluk sendromunun bir belirtisidir.
Beyin sisi belirtilerinin ileri hepatit C’li veya siroz gelişenlerde ortaya çıkması daha olasıdır. Hepatit C’nin diğer semptomları bu sisli hislere katkıda bulunabilir.Hepatit C karaciğeri etkiler ve hepatit C virüsü ile enfeksiyondan gelişen bir durumdur. Karaciğeriniz, diğer görevlerin yanı sıra, kanınızdan zararlı maddeleri almaktan da sorumludur. Düzgün çalışmadığında, beyniniz de dahil olmak üzere tüm vücudu etkileyebilir.
Hepatit C ayrıca beyin sisine katkıda bulunabilecek kas ağrıları, karın ağrıları, ateş, iştah kaybı fiziksel semptomlara neden olabilir. Bunun dışında ise hepatik ensefalopati, beyin sisinden daha fazlasıdır. Beyin fonksiyonunun zarar görmesi, karaciğerin kandaki toksinleri giderememesi nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Kısaca kötüleşen beyin sisine neden olmaktadır.
Romatoid artrit (RA), ağrılı, şişmiş eklemlere neden olduğu bilinmektedir. Ancak RA’lı birçok kişinin unutkanlık, konsantre olmak ve zorlukları net bir şekilde düşünmek gibi belirtilerle de uğraşmaları gerektiği söylenmektedir. Yapılan bir araştırmada RA’lı kişilerin hafıza ve düşünme yeteneği ile daha fazla sorun yaşadıklarını bulunmuştur.2012 yılında yapılan bir çalışmada, RA’lı kişilerin neredeyse üçte biri bir dizi zihinsel görevden düşük puan almıştır. Daha önce yapılan başka bir araştırmada da, RA’lı kişilerin, RA’lı olmayan insanlardan daha fazla hafıza testi, konuşma yeteneği ve dikkat konusunda daha fazla sorun yaşadıkları bulunmuştur.
Beyin sisi ile başa çıkmak için;
-Stres seviyenizi azaltın.
-Uyku düzeniniz olsun. Her gün aynı saatte uyuyup uyanmaya özen gösterin.
-Beslenmenize dikkat edin. Yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin. Doğru protein kaynaklarına, sağlıklı yağlara ve taze sebze, meyvelere beslenmenizde yer verin. Glutensiz, şekersiz bir beslenme biçimine geçin. Fermente ürünlere beslenmenizde yer verin.
-Egzersiz yapın. Kendinize eğlenceli aktiviteler bulun.
-Aşırı alkol ve kafeinden kaçının.
-Beyin gücünüzü güçlendirecek aktiviteler bulun.
-Ağır metal alımından uzaklaşın.
-Sizin için gerekli olan uzmanların önerdiği vitamin mineral takviyelerinizi ihmal etmeyin.
Bilişsel fonksiyonlarımızın kısıtlanması yaşam kalitemizin düşmesine neden olmaktadır. Beslenme, uyku düzeninizde ve egzersizinizde değişiklik yapmak genel sağlığınızı ve refah duygunuzu iyileştirmeye yardımcı olacaktır.